Osmanlı imparatorluğunun uzun süren gerileme ve dağılma süreci, bir dizi düşman milliyetçiliğin yükselişiyle elele gitti. Bu milliyetçilikler kendilerine politik, ideolojik ve ekonomik yer açmak, mekân edinmek uğruna hem Bâbıâlî'ye, hem de birbirlerine karşı mücadele ediyordu. Bir ilk ulus-devlet embriyonuna ulaşılmasının ardından, söz konusu rekabet genellikle irredentist boyutlara uzanmaktaydı. HIST 488'de, 20. yüzyıl başlarında büyük insanî trajedilere dönüşen ve bıraktıkları acı miras bugüne dek süregelen bu tür projeler ele alınacaktır; millet ve milliyetçilik teorilerine ilişkin kısa bir girişin ardından, şu konular daha yakından incelenecektir : (1) ''Büyük Sırbistan'' fikri; (2) Hırvatistan'da ''İlliryacılık'' (Illyrismus) kavramı ve buna bağlı olarak ''Yugoslavya'' nosyonunun uç vermesi; (3) Yunan megali idea'sının gelişmesinde devlet politikalarının rolü; (4) diğer milliyetçi akımlara bir ilk tepki olarak Osmanlılık; (5) Bulgaristan'da din, ethnos ve ulus; (6) Makedonya ulusunun inşa''sı sorunsalı; (7) Arnavutluk ''ulusallığı''nın ve ''büyük Arnavutluk'' fikrinin ortaya çıkışı; (8) Türk milliyetçiliğinin doğuşu ve anahatları. Ders, günümüzün milliyetçilik ve ''azınlık'' sorunlarına ilişkin bir ufuk turuyla son bulacaktır. Bu dersi, gerekli yükümlülük uyarlamalarıyla birlikte, bir lisansüstü dersi olarak alma olanağı için, bkz HIST 488.
