Bu ders, bir yanda savaşın toplumsal köken ve belirleyicileri ile diğer yanda savaşın toplum üzerindeki etkisi genel sorunsalı etrafında birbirini izleyen beş "dönem" dersinin ikinci ayağında yer alıyor. Dizinin bütünü, Sosyal ve Politik Bilimler diploma programının gerek savaş ve barış, gerekse devlet formasyonu ve teorisi bileşenlerine katkıda bulunmak üzere tasarlandı. HIST 341 ise özellikle yeni askeri tarihçiliğin sorunsallaştırdığı canalıcı eşiklerin ikincisine: Avrupa'da modern devletin doğup geliştiği, kristalize olduğu döneme eğiliyor. Geoffrey Parker ve Michael Howard'dan gibi öncü teorisyenlerden, Gabor Agoston ve Rhoads Murphey gibi Osmanlı tarihçilerine kadar uzanan bir yelpazenin okuma metinlerinde, Charles Tilly'nin "örgütlü suç olarak savaş ve devlet kuruculuğu" kavramlaştırmasıyla birlikte, "askerî devrim" literatürüne de geniş yer verilmekte. Bu askerî devrimin, ateşli silah kullanımını yeniden organize etmesi; bu bağlamda özellikle yanaşık düzen eğitiminin icadı; bu yeni savaş düzeniyle birlikte, kuşatma ve deniz savaşlarında da meydana gelen değişimlerin, eski savaşçı tiplerini yeni bir asker tipine dönüştürerek, moderniteye özgü homojenleştirme işlemlerinin en önemlilerinden birini: standart silah ve cephaneler kullanan, sürekli eğitim yoluyla standardlaştırılmış komutları bir makine intizamı içinde gerçekleştirebilen üniformalı orduları yaratması; bu makine intizamı ile Adam Smith'in manifaktürlerindeki işbölümünün arzettiği paralellik; yeni savaş tarzının beraberinde getirdiği muazzam maliyetlerin, devlet aygıtlarını işlevsel uzmanlaşmaya, bürokratikleşmeye, karmaşık ikmal hat ve sistemlerini finanse edebilmek amacıyla ulusal vergi ağlarını oluşturmaya zorlaması; orduların ve imâlathanelerin çifte örsünde dövüle dövüle köylülerin asker ve işçi kalıplarına dökülmesi; süreç analizi yöntemleri gibi zihinsel sıçramaların gerçekleşmesi; nihayet Avrupa dışı toplumların ve bu arada Osmanlıların, hayatta kalabilmek için "Avrupa ordusunu ithal" sorunuyla yüzyüze gelmeleri, HIST 341'in başlıca temaları arasında.
